ĐÁNH THỨC QUYỀN LỰC
Khi đưa Tấm và Hoàng hậu của Đội kịch CKT, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), về sân khấu kịch Hồng Hạc để biểu diễn chuyên nghiệp, nhiều người cho rằng tôi liều lĩnh. Tôi thì nghĩ khác. Thứ nhất, tiêu chí của Hồng Hạc là chia sẻ đam mê, đồng hành cùng những ý tưởng hay của người trẻ. Thứ hai, nghệ thuật là sáng tạo chủ yếu dựa vào chiêm nghiệm thực tế và cảm xúc thẩm mỹ. Kỹ thuật bổ túc được, nhưng cảm xúc, thầm mỹ là chuyện của trái tim và văn hóa. Ý tưởng Tấm và Hoàng hậu của Nguyễn Phát rất thông minh, nhân văn.
Khởi hứng từ truyện cực ngắn Tấm khóc, Bụt hiện ra của nhà văn Nhật Chiêu: “Lóc thịt Cám làm mắm xong, Tấm chợt nhìn thấy Bụt bèn hỏi: Tại sao Bụt dám khóc trước mặt ta?', Nguyễn Phát đã gợi suy một vấn đề không có trong tích cổ, dựng nên giả thiết về phạm trù đạo đức nội tại, khi lòng ham muốn quyền lực đã tàn phá trái tim trong sáng của nàng Tấm. Đó là một ý tưởng mạo hiểm, hợp thời và sâu sắc.
Nghệ thuật đòi hỏi sự cân bằng giữa tư tưởng và phương pháp truyền tải, biên kịch Nguyễn Phát, ngay từ ngôn ngữ, đã tạo ra những không khí rộng hơn không gian sàn diễn: “Trời vẽ chiều quang đãng, một khúc đê dài băng ngang đồng gặt sau mùa lúa. Phía đình vang thanh hội lớn, không khí rộn rực âm vọng không gian. Lá gió xào xạc lùa qua mấy bụi tre dọc theo đường đất. Một thiếu niên độ chừng mười hai tuổi, bộ dạng hoạt bát, nhân diện sáng sủa, vận áo dài buộc đai gọn gàng, đang cắm đẩu chạy, rồi chợt dừng lại thở dốc. Cậu là Thái tử đang bỏ trốn khỏi hội đình kén vợ cho chính mình”. Nhưng đó không phải là thế mạnh nhất của kịch bản, chưa nói những miêu tả tỉ mỉ trong kịch bản không quá cần thiết. Thế mạnh của Tấm và Hoàng hậu là thoại, vừa đậm sắc cổ ngôn, vừa uyển hoạt, duyên dáng: “Con cò núp bụi tre xanh. Chờ con cá đến như anh chờ nàng. Con cò núp bụi lúa vàng. Chở con cá đến như nàng chở anh...”.