Việt - Lào hai nước núi liền núi sông liền sông, nhân dân hai nước cùng uống chung dòng nước Mê Kông. Trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Việt - Lào cùng chung số phận bị để quốc, thực dân xâm lược, áp bức bóc lột. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản nhân dân hai nước đứng lên đấu tranh giành độc lập tự do cho đất nước mình. Tuy diễn tiến cuộc đấu tranh ở mỗi nước có khác nhau, nhưng thực chất quân dân hai nước vẫn chiến đấu chung một chiến hào. Sự hy sinh gian khổ lâu dài của nhân dân Việt - Lào được bù đắp xứng đáng bằng chiến thắng giành độc lập và toàn vẹn lãnh thổ.
Trong cuộc đấu tranh gian khổ để giành độc lập của nhân dân các bộ tộc Lào có sự đóng góp không nhỏ của các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Những tháng năm sát cánh kề vai, chiến đấu hy sinh chung chiến hào đó đã để lại biết bao kỷ niệm sâu sắc thấm đậm tình nghĩa thuỷ chung son sắt không thể phai mờ trong tâm trí mỗi cán bộ, chiến sĩ quân đội, nhân dân hai nước.
Để nhớ về tháng năm gian lao, nguy hiểm, cái chết kế bên để giành thắng lợi cuối cùng trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân các bộ tộc Lào, tác giả Đào Tiến và đồng chí Xổm Sa Vạt Lêng Sa Vắt - hiện là Phó thủ tướng…