Trong không khí đổi mới đất nước, đổi mới báo chí, bước vào năm 1990, báo QĐND tổ chức Kỷ niệm 40 năm Ngày Báo QĐND xuất bản số đầu tiên (20/10/1950 - 20/10/1990). Góp phần tích cực vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, thiết thực kỷ niệm sự kiện của báo, từ đầu năm 1990, Đảng uỷ và Ban Biên tập báo QĐND đã quyết tâm xuất bản ấn phẩm mới - bộ mới - báo QĐND Thứ Bảy.

Ấn phẩm mới này kế thừa các thế hệ trước, sau một thời gian đầu tư công sức, tiếp thu kinh nghiệm với tinh thần cầu thị, cẩn trọng và khẩn trương, đặc biệt về nhân sự, nội dung, hình thức, các chuyên mục… Là cơ quan của Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, là tờ báo xuất bản hàng ngày, phát hành rộng rãi trong cả nước, cho nên, ấn phẩm mới của báo phải có nội dung phong phú, hấp dẫn, trình bày đẹp. Đặc biệt, phải ghi dấu ấn nâng cao vị thế của tờ báo, có sức thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc trong và ngoài quân đội, nhất là lớp trẻ.

Được phép của Tổng cục Chính trị và Bộ Văn hóa -Thông tin, báo QĐND Thứ Bảy đã được cấp phép. Ban Biên tập đã ngỏ lời với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Lê Đức Anh, xin Thư chúc mừng của Bộ trưởng nhân dịp báo QĐND Thứ Bảy ra số đầu tiên. Tín hiệu đã phát đi, chúng tôi từ Ban Biên tập cho đến cả Tòa soạn, nhất là anh, chị em ở Ban biên tập báo QĐND Thứ Bảy nóng lòng chờ đợi.

Trong lúc đó bài của các chuyên mục trang trong đã được các họa sĩ trình bày ma-két, có một số bài đã được đưa đến nhà in. Riêng trang bìa (trang 1) của báo được các họa sĩ lâu năm, có kinh nghiệm và các kỹ thuật viên vi tính tập trung công sức, trí tuệ trình bày nhiều phương án để lựa chọn nhằm tạo được thu hút, hấp dẫn bạn đọc ngay từ số đầu. Anh em nhà in cũng đang háo hức chờ được in báo QĐND Thứ Bảy số đầu tiên. 

Sự chờ đợi đã được đền đáp. Sáng đó, tôi nhận được công văn của Văn phòng Bộ Quốc phòng. Tin chắc đó là thư của Bộ trưởng Lê Đức Anh, tôi hồi hộp, nhưng vẫn giữ được bình tĩnh và cẩn thận mở công văn ra xem. Trên trang giấy A4, không phải văn bản in, mà là bản viết tay và chữ ký của Đại tướng Lê Đức Anh hiện rõ trước mắt tôi. Tôi tập trung chăm chú đọc Lời chúc mừng của Đại tướng đến 4, 5 lần. Lời chúc mừng ngắn gọn, hết sức cô đọng, súc tích. Bộ trưởng vừa nói rõ chức năng, nhiệm vụ của báo QĐND hàng ngày và báo QĐND Thứ Bảy, đồng thời chỉ ra nội dung, phương châm làm báo trong sự nghiệp đổi mới của Đảng. Bộ trưởng còn căn dặn: Cần có lượng thông tin nhiều, đa dạng, viết hay, in đẹp… Tôi xin phép được chép lại Lời chúc mừng của Đại tướng - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Đức Anh, để các thế hệ làm báo QĐND cùng chiêm nghiệm: "Chúc báo Quân đội Nhân dân ra số đặc biệt Thứ Bảy hàng tuần cùng với báo thường ngày không ngừng phấn đấu góp phần đáp ứng nhu cầu tinh thần, nhu cầu được thông tin của bạn đọc trong và ngoài quân đội. Báo viết hay, lượng thông tin nhiều và đa dạng, in ấn đẹp được bạn đọc xa gần yêu thích. Đó là cách góp phần tốt nhất cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bảo vệ hòa bình và xây dựng tình hữu nghị giữa nhân dân các nước.

Ngày 26/6/1990

Lê Đức Anh"

Chỉ có sự thấu hiểu, tình cảm nồng ấm và sự quan tâm sâu sắc mới có được nội dung, lời văn hàm chứa đặc sắc tính báo chí như vậy.

Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh nói chuyện cùng Thiếu tướng Phan Khắc Hải, nguyên Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân. (Ảnh: Nguyễn Viết Sơn).

Lời chúc mừng của Bộ trưởng, Đại tướng Lê Đức Anh đăng trên trang 1 báo QĐND Thứ Bảy, số đầu tiên (7/7/1990) là nguồn động viên khích lệ, lan nhanh trong đội ngũ báo QĐND, thì một tin vui, một vinh dự lại đến với báo QĐND - được đón tiếp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Lê Đức Anh - đến dự  Lễ Kỷ niệm 40 năm báo QĐND ra số đầu tiên.

Trong không khí trang nghiêm của buổi lễ trọng thể, Đại tướng Lê Đức Anh, thay mặt Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, bước lên lễ đài gắn Huân chương Hồ Chí Minh - phần thưởng cao quí mà Đảng, Nhà nước tặng cho báo QĐND - lên Quân kỳ Quyết thắng. Tại buổi lễ, Đại tướng Lê Đức Anh gửi lời thăm hỏi ân cần đến các thế hệ, cán bộ, phóng viên, công nhân viên báo QĐND, thăm hỏi các thân nhân liệt sĩ, các đồng chí thương binh. Đại tướng biểu dương sự hy sinh gian khổ, vượt qua mọi thử thách ác liệt, bám sát đơn vị, các mặt trên các chiến trường để phản ánh một cách kịp thời, khách quan cuộc đấu tranh anh dũng và những chiến công rực rỡ chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân và dân ta khắp các chiến trường, cả nước. Báo QĐND đã góp phần xứng đáng, tích cực vào chiến công của Quân đội nhân dân Việt Nam, vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Trong giờ phút trang nghiêm của buổi lễ, Đại tướng nói: “Sự trưởng thành, có vị thế, được Đảng, nhân dân tin yêu, bạn đọc cả nước tin cậy báo QĐND, ngày nay chính là sự kế thừa truyền thống vẻ vang của các tờ báo tiền thân của quân đội trong cách mạng tháng Tám 1945 và những ngày đầu của cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp. Đó là tờ: Tiếng súng reo, Quân giải phóng, Sao vàng, Vệ Quốc quân, Quân du kích”. Điểm lại sự trưởng thành đó, Đại tướng Lê Đức Anh nhấn mạnh: “Toàn quân ta có quyền tự hào về tờ báo QĐND của mình. Đội ngũ thế hệ cán bộ, phóng viên, công nhân viên, chiến sĩ của báo QĐND hôm nay có quyền tự hào về những phóng viên đã hy sinh anh dũng ngoài mặt trận”. Giọng xúc động, Đại tướng dừng lại giây lát, rồi cất giọng nhấn mạnh: “Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, báo QĐND tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, đã làm tốt cần làm tốt hơn nữa trên mặt trận đấu tranh và xây dựng tư tưởng một cách khoa học và đầy sức thuyết phục; cần tuyên truyền và cổ vũ một cách sinh động quân và dân ta thực hiện hai nhiệm vụ, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa”.

Kết thúc buổi lễ, tôi tiễn Đại tướng ra về. Ra đến cổng Toà soạn, tôi giơ tay chào Đại tướng. Đại tướng nhìn tôi mỉm cười và nắm chặt tay tôi như căn dặn: Báo QĐND xứng đáng được nhận phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh. Đó là sự đánh giá của Đảng, của nhân dân và quân đội đối với báo QĐND. Các đồng chí cần nhận rõ điều đó mà tự hào và càng phải ra sức phấn đấu hơn nữa. Ngày nay làm báo khó hơn nhiều. Trong một ngày có biết bao sự kiện, sự việc trong nước và trên thế giới diễn ra. Mọi người muốn được biết thông tin, được cung cấp thông tin… mà mỗi người, mỗi đối tượng lại có nhu cầu thông tin khác nhau. Do đó, khi đưa tin, nêu vấn đề báo chí, nhà báo phải biết chọn lọc một cách khách quan và trung thực, thông tin nào là chủ đạo, là chính… Cung cấp, đáp ứng nhu cầu thông tin cho bạn đọc phải chọn lọc, có định hướng tạo được sự đồng thuận làm lành mạnh hóa dư luận xã hội. Báo chí có sức lan tỏa lớn, nên mỗi bài báo, mỗi tin đăng báo phải có lời bình hướng dẫn dư luận xã hội. Đó là một nhiệm vụ, chức năng quan trọng của báo chí. Đội ngũ phóng viên báo QĐND phải thấm nhuần điều đó, để xứng đáng là nhà báo - chiến sĩ, tờ báo của QĐND Việt Nam anh hùng, mang phẩm chất "Anh Bộ đội Cụ Hồ". 

Khi ở cương vị Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh vẫn quan tâm, dành tình cảm tốt đẹp đối với phóng viên báo QĐND, vẫn theo dõi chỉ đạo báo QĐND. Tôi hết sức bất ngờ và cảm phục, khi Chủ tịch đã góp ý kiến một cách cụ thể, xác đáng mà thấu tình đạt lý về một bài báo đăng trang trong của báo QĐND Thứ Bảy và đồng chí nhắc nhở: Vấn đề đưa lên báo phải được chọn lọc, cân nhắc một cách thận trọng, đăng vào lúc nào thì thích hợp và có lợi nhất. Phải có lời bình của báo để tạo được dư luận tích cực trong xã hội. Điều đó chứng tỏ, nguyên Chủ tịch nước vẫn dành thời gian quý hiếm để đọc báo QĐND. Thật là chu đáo và hết sức cảm động!

Không những thế, những lúc đi thăm và làm việc ở các địa phương, đơn vị quân đội trong nước hay đi thăm nước ngoài, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đều nhắc Văn phòng Chủ tịch nước ghi danh sách phóng viên báo QĐND cùng đi. Cử chỉ này một lần nữa thể hiện sự quan tâm của Chủ tịch nước Lê Đức Anh đối với báo QĐND, động viên cổ vũ báo QĐND, làm cho phóng viên báo QĐND hết sức cảm kích phấn khởi. 

Bài viết này mong được là một nén nhang thơm tỏ lòng thành kính, tri ân sâu sắc của tôi kính cẩn tiễn đưa Nguyên Chủ tịch nước - Đại tướng Lê Đức Anh về nơi suối vàng.  

Thiếu tướng Phan Khắc Hải
(Nguyên Tổng Biên tập Báo QĐND)