Kiên cường bám trụ đánh bại địch bình định lấn chiếm Chương Thiện
Trong ba tháng, trung đoàn đã cùng với lực lượng địa phương quần nhau với địch trong phạm vi 20 cây số. Các trận đánh diễn ra rất ác liệt, giành giật nhau từng khu vực, từng đoạn sông để giữ cho được vùng căn cứ.
Sau hơn ba tháng địch lấn chiếm, Trung đoàn 1 và lực lượng địa phương tiêu diệt được 2 tiểu đoàn địch, đánh thiệt hại nặng 1 tiểu đoàn và 6 đại đội. Diệt Tiểu đoàn 3 thuộc Trung đoàn 16 (ngày 25 tháng 6) ngay tại căn cứ của Tỉnh uỷ (Cái Cao), diệt tại chỗ 52 tên, bắt 18 tên. Trận này ta chiến thắng giòn giã, Trung đoàn 16 của địch bắt đầu sa sút, chúng phải thay bằng Trung đoàn 14. Ta tiêu diệt Trung đoàn lính bảo an và 15 đồn bốt ở Cái Sơn, giải phóng được Cái Sơn; phục kích diệt phần lớn Tiểu đoàn 2 (Trung đoàn 14), bắt được tên tiểu đoàn phó.
Kết quả: Từ ngày 4 tháng 5, địch ồ ạt đổ quân xuống Long Bình, Phương Bình, Hoà An, Long Trị, cho đến hết tháng 8 địch cơ bản vẫn bám được các đồn mà trước đây ta đã chiếm như Quang Phong, Cái Dừa, Cái Sơn, Vàm Kinh, Nhà Nước, Vàm Cái Cao, Vàm Kinh Xáng, Lái Hiếu, nhưng chúng không đánh bật được lực lượng của Trung đoàn 1 và lực lượng bảo vệ Tỉnh uỷ. Ta với địch xen kẽ nhau trong phạm vi 1 km.
Có thể kể ra đây những trận đánh hay nhất:
Trận thứ nhất: Diệt Tiểu đoàn 3 thuộc Trung đoàn 16. Ngày 25 tháng 6, từ trên ngọn Cái Cao, ba tiểu đoàn nguỵ hành quân chỉ cách sở chỉ huy của trung đoàn khoảng 1 km. Chúng tôi quyết tâm diệt cho được một tiểu đoàn. Nhưng đang loay hoay chưa tìm ra cơ hội thuận lợi, tình cờ chúng tôi gặp một đồng chí bảo vệ của Tỉnh uỷ trở ra vì đồng chí này để quên tài liệu. Đồng chí cho biết tuy hai tiểu đoàn địch đang lấn chiếm ở phía trong, nhưng ngọn Cái Cao tức chỗ đứng của Tỉnh uỷ chúng không chiếm. Đồng chí khuyên rằng, tốt nhất nên đưa một bộ phận ém ở đó. Đến chiều bộ phận đó sẽ đánh từ sau lưng, bộ phận của Trung đoàn 1 đánh vỗ mặt thì nhất định thắng. Phương châm của chúng tôi là: Lực lượng đi đánh địch chỉ tổ chức khoảng 160 người. Chọn 32 đồng chí có kinh nghiệm chiến đấu đến ém sẵn trước căn cứ Tỉnh uỷ, do đại đội trưởng trinh sát chỉ huy. Còn 120, đồng chí tổ chức thành ba trung đội chia thành hai hướng đánh địch. Một hướng gồm 80 đồng chí, từ Vàm Cái Cao đánh lên. Hướng thứ hai đánh ngoài đồng. 16 giờ 30, nhận được điện các nơi báo cáo đã đến địa điểm quy định. Trinh sát báo đã nhìn thấy ban chỉ huy địch đang co cụm ở khu vực này, đề nghị cho nổ súng vì địch đã ở quá gần, nếu không chủ động nổ súng thì ta sẽ bị lộ. Được lệnh, 30 chiến sĩ trinh sát đã đánh thẳng vào ban chỉ huy tiểu đoàn địch, nhanh chóng tiêu diệt ban chỉ huy và thu được 10 máy bộ đàm. Một bộ phận địch chạy ra ngoài đồng liền bị quân ta bố trí ở đó đánh mất trở lại, ta tiêu diệt gần hết, chỉ một ít tên chạy thoát. Như vậy, trong vòng 40 phút, ta đã diệt tiểu đoàn này. Ngay sau đó, Tiểu đoàn 428 địch chạy luôn. Cuối cùng chúng phải đưa Tiểu đoàn 2 vào thay Tiểu đoàn 3. Trận này ta chỉ hy sinh 1, bị thương 3 đồng chí.
Trận thứ 2: Tiêu diệt Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 14. Chúng tôi đang bao vây đồn Cái Dứa, quân địch không ra được nên chúng tôi nghi binh giả bộ rút nhưng lại tổ chức phục kích, bố trí hai bên, mỗi bên một tiểu đoàn. Trung đoàn 2 của địch tiến vào chi viện và giải vây cho đồn Cái Dứa. Đến 2 giờ chúng ra, định chạy về đồn Kinh Cái Nước. Chúng tôi liền đưa một bộ phận ra chặn đầu. Đến khoảng 3 giờ 30 phút, ta diệt gọn, chỉ trừ tên tiểu đoàn trưởng và Đại đội 3 còn trong đồn chưa ra. Ta bắt tên tiểu đoàn phó, diệt hơn 100 tên địch.
Trận thứ 3: chúng tôi được lệnh chuyển sang địa bàn Phụng Hiệp, từ Búng Tàu đi Trà Lồng. Đánh đồn gần nhà thờ Bô Na. Địch ở đồn này có 40 tên nhưng là những tên ác ôn nhất. Biết rằng ta diệt được đồn này thì địch ở các đồn khác sẽ bỏ chạy. Sáng, chúng tôi đưa lực lượng của trung đoàn ra bao vây để chiều sẽ đánh.
Lúc đó, đồng chí Sáu Bé, trước là Bí thư xã Phương Phú, giờ là Tiểu đoàn trưởng 307, nên đồng bào Công giáo ở đây đều biết đồng chí. Chúng tôi bàn khoảng 10 giờ đồng chí Sáu Bé sẽ vào gặp Linh mục Nhâm vận động quân địch ra hàng. Khi gặp, Linh mục nói với đồng chí Sáu Bé là ông nên vô vận động đồng bào để họ vào đồn vận động con em họ bỏ đồn trở về. Khi đồng chí Sáu Bé vô nói thì khoảng 40-50 bà con kéo vào trong đồn. Tên đồn trưởng bảo: "Việt Cộng chỉ nói dóc, không bao giờ dám đánh ban ngày" và đuổi bà con về. Khoảng 12 giờ, anh Bé và chừng 30 chị vợ lính vào vận động một lần nữa. Tên đồn trưởng bắn súng doạ và không cho vào đồn, phải trở ra. Anh Sáu nói: "Cách mạng đã có chính sách nhân đạo với binh lính là con em của đồng bào. Nhưng kêu gọi đã nhiều lần mà vẫn ngoan cố, buộc chúng tôi phải nổ súng". 16 giờ, chúng tôi diệt đồn, chỉ có sáu tên chạy thoát. Linh mục Nhâm cho biết, đồng bào Công giáo không thắc mắc, phản ứng gì với đơn vị giải phóng cả.
Quả nhiên, sau khi diệt đồn này thì địch ở mấy đồn khác liền bỏ chạy hết.
Đại tướng Phạm Văn Trà
Sách Bảo vệ, xây dựng và đổi mới đất nước